Relacja z konferencji otwierającej projekt ON THE GREEN WAY
W czwartek 26 listopada 2020 odbyła się konferencja, która zainaugurowała nową inicjatywę Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej. W konferencji uczestniczyli ambasadorowie Danii, Finlandii, Danii i Szwecji oraz przedstawiciele skandynawskich i polskich inwestorów.
– Zmiany klimatyczne dokonują się na naszych oczach, świadomość powagi sytuacji staje się coraz powszechniejsza. Pandemia i kryzys, jaki wywołała potęgują obawy co do przyszłości, ale jednocześnie stwarzają wyjątkową okazję do przebudowy aktualnego modelu gospodarki.
Państwa nordyckie są zaawansowane we wdrażaniu zielonych rozwiązań i technologii i stawiają sobie bardzo ambitne cele w tym zakresie. Kompetencje, kapitał, doświadczenie i ich otwartość na współpracę mogą stać się realnym wsparciem dla zielonej transformacji w Polsce – podkreśla Agnieszka Zielińska, dyrektor zarządzająca Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej.
Neutralność klimatyczna – wspólny cel EU
Do 2050 roku Unia Europejska chce stać się neutralna dla klimatu. Zmiany klimatyczne nie są kwestią przyszłości, doświadczamy ich już dziś, dlatego bardziej efektywne wykorzystanie zasobów i dążenie do gospodarki obiegu zamkniętego są koniecznością.
Ambasadorowie krajów skandynawskich zgodnie podkreślali wagę dialogu i współdziałania państw europejskich.
W niestabilnych czasach, w obliczu globalnego kryzysu gospodarczego i problemów, których nie da się rozwiązać indywidualnie, współpraca na poziomie europejskim jest kluczowa i zapewnia krajom członkowskim niezbędne narzędzia: Europejski Zielony Ład obejmujący zasadniczo wszystkie obszary, nad którymi musimy pracować i wytyczający kierunki działań, oraz fundusze, w tym mechanizm sprawiedliwej transformacji oraz środki z Funduszu Odbudowy. Po uruchomieniu środków zielona transformacja w całej Europie ma szansę przyspieszyć.
W kontekście transformacji energetycznej Ole Toft, ambasador Danii przywołał doświadczenia swojego kraju. To kryzys paliwowy i chęć uniezależnienia się od importowanych paliw kopalnych zapoczątkowały w Danii inwestycje w źródła energii odnawianej, zaś gaz sprawdził się jako paliwo przejściowe.
– Projekt Baltic-Pipe, przy którym współpracujemy z Polską, odegra ważną rolę w polskiej transformacji energetycznej. Cieszę się, że mamy w tym swój udział. – podkreślił Ole Toft. Zwrócił również uwagę, że:
– Nie można zapominać o kontekście społecznym transformacji. Jej celem są nie tylko zmiany technologiczne, ale stworzenie dobrobytu i warunków przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu, dlatego tak ważne jest zadbanie o przekwalifikowanie grup zawodowych, których dotknie transformacja energetyczna.
Rządy nordyckie podejmują szereg działań stymulujących biznes do wdrażania ekologicznych rozwiązań. Finlandia stosuje m.in. mechanizmy fiskalne, rząd wprowadził na przykład podatek od ogrzewania zasilanego paliwami kopalnymi.
– Jesteśmy mocno zdeterminowani, by konsekwentnie realizować zieloną transformację, dlatego około połowy kwoty z Funduszu Odbudowy, która przypadnie Finlandii zostanie przeznaczona właśnie na ten cel. – powiedział Juha Ottman, ambasador Finlandii.
Ambasador Norwegii, Anders Eide podkreśla, że Norwegia, podobnie jak inne kraje skandynawskie, wykorzystuje szereg narzędzi do promowania zielonej transformacji. Stosowana jest metoda „marchewki i kija”, na przykład poprzez zachęty podatkowe do promowania zielonych technologii bądź podatku węglowego od spalania paliw kopalnych. Norweskie władze w coraz większym stopniu wykorzystują również swoją siłę nabywczą do promowania ekologicznych i innowacyjnych rozwiązań. Przykładem może być nowy przetarg publiczny dotyczący najdłuższego połączenia promowego w Norwegii (Vestfjorden, między Bodø i Moskenes), w którym zawarto wymóg zapewnienia napędu wodorowego. Publiczne wymogi dotyczące zerowej emisji już doprowadziły do rewolucji elektrycznej na norweskim rynku promowym, na którym obecnie działa lub jest w budowie, ponad 450 bezemisyjnych statków z technologią akumulatorową.
– Państwa nordyckie są zaawansowane we wdrażaniu zielonych rozwiązań i technologii. Kompetencje, kapitał, doświadczenie i ich otwartość na współpracę mogą stać się realnym wsparciem dla zielonej transformacji w Polsce – podkreśla Agnieszka Zielińska, dyrektor zarządzająca Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej.
Skandynawskie rozwiązania w polskich realiach biznesowych
Zarówno biznes jak i konsumenci są coraz bardziej świadomi zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych. Wiemy już, że sposób w jaki produkujemy i konsumujemy musi się zmienić.
Zielona transformacja – jakie narzędzia są niezbędne?
Jakich narzędzi potrzebują przedsiębiorcy działający w Polsce, by zielona transformacja przyspieszyła?
Stabilne ramy prawe, regulacje uwzględniające długoterminową perspektywę i usuwanie barier legislacyjnych znalazły się na czele oczekiwań naszych panelistów. Jednocześnie, konieczna jest elastyczność i regularne aktualizowanie aktów prawnych, uwzględniające szybko zmieniające się technologie i nowe normy techniczne.
W przypadku firm wywodzących się ze Skandynawii dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej i prowadzenia gospodarki obiegu zamkniętego często jest już wdrożonym elementem długoletniej strategii rozwoju.
W tym roku Grupa Velux ogłosiła ambitny plan osiągnięcia Dożywotniej Neutralności Węglowej do setnej. rocznicy założenia firmy, czyli do 2041, zobowiązanie zakłada nie tylko zmniejszenie bieżącej emisji CO2 do zera, ale także zneutralizowanie historycznego śladu węglowego poprzez projekty zalesiania i ochrony lasów.
– Jeśli wypełnimy minimalne założenia Porozumienia Paryskiego to temperatura i tak wzrośnie o 2,7 st. C. Musimy zrobić więcej. – podkreśla Jacek Siwinski, prezes Velux Polska.
Znaczne obniżenie emisji dwutlenku węgla czy prowadzenie gospodarki obiegu zamkniętego wymaga ścisłej współpracy z firmami partnerskimi i wspólnego poszukiwania rozwiązań. W przypadku firmy Velux zaledwie 6% śladu węglowego powstaje w fabrykach grupy, za pozostałe 94% odpowiada pozostała część łańcucha wartości.
Potencjał polsko-skandynawskiej współpracy
Przemysł budowlany jest przemysłem wysokoemisyjnym i nie ma gotowych technologii, które rozwiążą ten problem, ale skandynawskie firmy mają w sobie dużą otwartość i gotowość do testowania innowacyjnych rozwiązań.
Skanska zastosuje drewno konstrukcyjne do budowy pierwszego w regionie CEE biurowca neutralnego dla klimatu. To tylko jeden z przykładów nowatorskich rozwiązań szwedzkiej firmy. Katarzyna Zawodna-Bijoch, prezes spółki biurowej Skanska w CEE, przywołuje spektakularny przykład współpracy z polską firmą Saule Technologies:
– Kilka lat temu zobaczyłam prezentację Olgi Malinkiewicz o ogniwach fotowoltaicznych z perowskitu i od razu wiedziałam, że to rozwiązanie ma ogromny potencjał i musi zostać skomercjalizowane. Elastyczne oraz lekkie ogniwa perowskitowe to technologia przełomowa, cieszę się, że Saule ze swoim zespołem zdolnych naukowców jest naszym partnerem.
– Współpraca Skanska i Saule Technologies rozpoczęła się, gdy nowa technologia była tylko planem na papierze. Dzięki wzajemnemu zaufaniu i gotowości Skanska do podęcia ryzyka udało nam się rozwinąć komercyjny produkt. Każdej firmie rozwijającej nowe technologię życzę, by na początku swojej drogi spotkała takiego partnera jak Skanska – podkreśla Bartosz Bursa, COO Saule Technologies.
Skandynawskie firmy mają wspólne wartości, które wpływają na tworzenie rozwiązań sprzyjających osiąganiu ambitnych celów ochrony planety oraz jej mieszkańców. Wybrzmiało to bardzo mocno w wypowiedziach uczestników konferencji.
– Partnerstwo na rzecz klimatu przedstawicieli biznesu oraz na poziomie rządowym jest kluczowe do wprowadzenia potrzebnych zmian, jednocześnie prowadzi do innowacyjnych rozwiązań, których tak teraz potrzebujemy, by przyspieszyć tempo zielonej transformacji. – podsumowała Agnieszka Zielińska, SPCC.