Relacja z II konferencji ON THE GREEN WAY: Skandynawskie rozwiązania na polskiej drodze ku transformacji energetycznej.
Na II konferencji z cyklu “On The Green Way” zorganizowanej 16 lutego 2021, przez Skandynawsko-Polską Izbę Gospodarczą wiceminister Adam Guibourgé-Czetwertyński, ambasadorowie krajów nordyckich oraz przedstawiciele skandynawskich firm mówili o wyzwaniach, przed jakimi stoi polska energetyka i szerokich możliwościach współpracy polsko-skandynawskiej w tym obszarze.
Minister Adam Guibourgé-Czetwertyński przedstawił założenia dotyczące przyszłego systemu energetycznego przedstawionego w strategicznym dokumencie Polityka Energetyczna Polski 2040.
Transformacja zaplanowana na dwie dekady ma doprowadzić do stworzenia nowego systemu, o podobnej wielkości do systemu obecnie funkcjonującego, ale opartego wyłącznie na źródłach zeroemisyjnych. To poważne wyzwanie, jednak jak podkreślił wiceminister, przy współpracy z sektorem prywatnym jego realizacja jest w pełni możliwa.
STABILNE I JASNE ZASADY
Ambasadorowie Danii, Finlandii, Norwegii i Szwecji wskazywali na dużą wagę stabilnej polityki klimatycznej i współpracy z przedsiębiorcami w procesie zielonej transformacji.
– Stabilna polityka klimatyczna o horyzoncie wykraczającym poza jedną kadencję parlamentarną, w połączeniu z wolnym rynkiem, rozwojem technologicznym, współpracą rządu, przedsiębiorców i obywateli przyniesie prawdziwe efekty. – podkreślił Stefan Gullgren, ambasador Szwecji przywołując doświadczenia swojego kraju.
Juha Ottman, ambasador Finlandii, zwracał uwagę na kluczową rolę sektora prywatnego w procesie zmian. Jak pokazuje przykład Finlandii to właśnie przedsiębiorcy stali się główną siłą napędową zielonej transformacji. Część sektorów wyznaczyła własne, ambitne mapy drogowe zmierzające do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Według Andersa H. Eide, ambasadora Norwegii mimo kryzysu wywołanego pandemią inwestorzy nigdy wcześniej nie byli tak świadomi wagi ryzyka związanego ze zmianami klimatycznymi. Przemysł dąży do zmian zdając sobie sprawę z tego, że od tego zależy jego konkurencyjność i sukces rynkowy.
POLSKO-SKANDYNAWSKIE ZIELONE ROZWIĄZANIA
– Skandynawskie firmy są obecne na polskim rynku od lat, już dziś możemy wskazać wiele projektów realizowanych wspólnie. Między innymi gazociąg Baltic Pipe, który umożliwi przesył gazu z Norwegii do Polski już w 2022, a to przecież właśnie naturalny gaz jest niezbędnym elementem przejściowym w drodze do zeroemisyjnych źródeł energii. Duński Ørsted podpisał właśnie umowę z PGE Polska Grupa Energetyczna na budowę morskich farm wiatrowych na Bałtyku, a norweski Equinor wspólnie z Polenergią rozwijają trzy projekty offshore. Nadal jest jednak wielki potencjał do wykorzystania – zauważa Agnieszka Zielińska, dyrektor zarządzająca Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej.
Czego potrzebują więc przedsiębiorcy, by zielona transformacja ruszyła dynamiczniej, a potencjał został uwolniony?
Marek Roszak, dyrektor departamentu energetyki DNV GL, postrzega PEP 2040 jako dokument wstępny:
– To ważny krok, ale potrzebujemy bardziej szczegółowych ram. Co jednak jeszcze istotniejsze, to nie rząd powinien przedstawić nam gotowe plany. Stworzenie mapy drogowej na kolejne lata powinno być efektem wspólnej pracy wszystkich zaangażowanych stron: administracji, biznesu, środowiska naukowego i obywateli, ze stroną rządową w roli koordynującej i nadzorującej.
Sektor offshore długo czekał na właściwe regulacje prawne, ten problem właśnie został rozwiązany: 18 lutego weszła w życie ustawa o wsparciu morskiej energetyki wiatrowej. Michał Kołodziejczyk, prezes zarządu Equinor Polska ocenia, że jest to istotny kamień milowy dla rozwoju sektora morskiej energetyki wiatrowej w Polsce. Izabela Van den Bossche, wiceprezes ds. komunikacji Fortum, jako skuteczny sposób redukcji emisji w ciepłownictwie wskazuje elastyczność paliwową. Takie rozwiązanie zastosowano w nowoczesnej elektrociepłowni Fortum w Zabrzu, gdzie instalacja wielopaliwowa umożliwia spalanie węgla, ale także RDF. W przypadku ciepłownictwa redukcja emisji jest kosztowna, ale technologicznie jest stosunkowo prosta. Prawdziwym wyzwaniem jest przemysł ciężki. W tym obszarze, na obecnym etapie rozwoju technologicznego, CCS wydaje się niezastąpionym rozwiązaniem. Technologia wychwytywania i przechowywania dwutlenku węgla jest już stosowana m.in. w zakładzie wytwarzającym energię z odpadów Fortum Oslo Varme w Norwegii.
SPRAWIEDLIWA TRANSFORMACJA
Wyzwaniem dla Polski jest uzależnienie od wydobycia paliw kopalnych i wiążący się z tym społeczny kontekst transformacji; wiceminister Adam Guibourgé-Czetwertyński podkreślał wagę sprawiedliwej transformacji energetycznej i odpowiedniego dostosowania rynku pracy. O tym mówił również ambasador Danii, Ole Toft zwracając uwagę na konieczność przekwalifikowania pracowników sektorów, które zmieni transformacja energetyczna.
Według miksu energetycznego przewidzianego w PEP 2040 około 11-14 GW mocy ma pochodzić z morskiej energetyki wiatrowej. Michał Kołodziejczyk ocenia, że wygeneruje to znaczące inwestycje w kraju. To potencjał i szansa, również dla lokalnych dostawców, dająca możliwość stworzenia nowych miejsc pracy.
ON THE GREEN WAY
– Na tym etapie kryzysu klimatycznego nie możemy sobie pozwolić na bierność. Ze względów historycznych transformacja energetyczna jest dla Polski dużym wyzwaniem, na szczęście możemy czerpać z doświadczeń, dobrych praktyk i technologii sprawdzonych m.in. przez naszych północnych sąsiadów. Jako Skandynawsko-Polska Izba Gospodarcza poprzez projekt On The Green Way, włączamy się w zieloną transformację, tworząc platformę służącą dialogowi, identyfikacji problemów i szukaniu najlepszych rozwiązań. – podsumowuje Agnieszka Zielińska.